Online education

Dr C.Lalnuntluanga

Hrileng avangin zirna in zawng zawng khar a ni a, Primary School atanga University thlengin kan theih ang angin zirna chhunzawm dan kan zawng a. A kawng awmchhun chu Online Education hi a ni. Online Education hi thil thar a ni lova, khawvel ram hrang hrangah kum tam tak kal ta atang khan mumal takin an lo kalpui tawh thin a. A awmzia pawh kan boruak tawn mek azarah sawifiah thui vak a ngai tawh awm lo ve. Internet kaltlanga zirna kalpui hi a ni mai a, a hmaruaah computer/laptop leh mobile phone hman a ni deuh ber a.


Khawvela zirna hmun tha Cambridge University chuan 2021 thleng class pangngai nei lovin Online Class neihpui an tum a, IIT Bombay pawhin kumin chhung chu Online an tum ta bawk. Hri a a len zel avangin zirna in te hawn mai ngam a ni lova, hun emaw ti chhung chu Online Education hi kan innghahna a la nih zel hmel a. A thatna leh that lohna sawi tur tam tak a awm thei ang. Chhungkaw thenkhat tan harsatna thlentu a nih theih rualin kawng dang a awm miau loh avangin kan rama zirna in hrang hrangte pawh Online thei tura kan inbuatsaih chhoh a tul a ni. Online Education kaihhnawih thil pawimawh thenkhat han tarlang ila.

1. Internet Connection:

Online Education innghahna chu Internet a ni a. India sawrkar chuan a pawimawhna hriain kum 10 kal ta vel atang daih khan ramchhung zirna in hrang hrang thlunzawm a, Internet chak tha an neih theih nan National Knowledge Network (NKN) project an lo tan tawh a. Tunah hian zirna in sang 1500 chuangin NKN hi an hmang tangkai mek a. Mizoram University pawh NKN vang hian Internet hnianghnar takin an hman theih phah a ni. Digital India Project hnuaiah School leh College te Free Wifi pek tuma hmalak mek zel a ni.

Duhthu la sam lo deuh mah se, kan ramah pawh Internet service kan nei tha ta viau a. Sawrkar pek connection nei lo pawh ni ila, private atangin connection chak tha lak tur a awm ve nual tawh a. Zirna in tinin Internet connection rintlak pakhat tal kan neih a pawimawh. College chin phei chuan Leased Line Connnection te neih a, classroom te pawh Wifi pek theih a tha hle. Online lecture pek bakah classroom chhunga online test neihpui nan a pawimawh a. Zirtirtute inchhiarzauna hmanraw pawimawh a ni bawk.

2. Institution Website:

Mobile phone hmangin information kan inpe nasa a, a awlsamin a tangkai viau mai. Hei hi a tawk lova, institution puitling chuan website rintlak neih ngei hi a tha a. India ram chhunga zirna in te hman tur bik heng website hming (domain name) – edu.in, ac.in leh res.in te hi Ernet India (https://ernet.in) hnen atangin a lei theih a. Tunlaia hman lar Wordpress hmangin sum tlemte sengin website a siam theih mai a. Kum khat atan Rs. 5,000/- vel sengin website tha pangngai tak a neih theih ang a. Man chawi ngai lovin Google Site te pawh a siam theih bawk a.

Website hi zir mekte bakah alumni te nena inthlunzawmna tha takah a hman theih a. Notice pekna bakah fee khawnna remchang atan hman thiam a tha hle bawk.

3. Online Admission:

Covid hrilen hma daih tawhin Online Admission hi zirna in pangngaiah chuan hman a ni deuh vek tawh a. Kan ram chhunga School te chu beisei ngam lohvah la dah ta ila, College tam zawkin kan la hmang ve lo hian zirlaite tan hna a siam tam phah deuh. A tlin deuh chuan Online Admission Portal changtlung tak, a tul chuan man chawi pawha siamtir a tha a. Form thehluh bakah online-a application fee pek theihna te, dilnain a thlen chin leh admission result thlenga portal atanga hriat theih tura siam theih ni sela. Mobile Apps siam tel ni bawk sela, a tha lehzual ang a.

Chutiang tlin ve lo tan pawh sum sen ngai lovin a tih theih tho va. Google Forms emaw Microsoft Forms hmanga Online Admission Form siamin a link chu website-ah dah mai theih a ni. Information kan duh apiang dahkhah turin kan siam ang a. A tul kan tih chuan application form, school/college website-ah download theihin kan dah ang a. Kuta an ziak ngei kha scanned copy thawn tel turin kan ti thei a. Diltu zawng zawng-in Online Form-a an dahkhah zawng zawngte Excel file-ah kan lachhuak thei a, scanned copy an thawn pawh kan duh chuan a mal malin kan print chhuak vek thei a ni. Email-a inthawn aiin inchinfel a awl zawk a. Application fee online-a pektir nghal kan duh chuan ahnuaia kan sawi ang hian fee an pe hmasa ang a. Form kan siamah, an pekna Transaction ID chhut luhna tur dah tel mai tur a ni.

4. Online Payment:

Mobile Payment Apps bakah Internet banking thlengin kan hmelhriat ta viau a. Hengte hi online payment (admission fee, monthly fee, exam fee, adt.) atan hman mai tur an ni a. GPay, PayTM, PhonePe, adt hman an awlsam a. BHIM App hi India sawrkawr hmalakna a ni a, a rintlak bawka hman uar a tha hle; GooglePlay atanga lak mai theih a ni. Hengte hi hman an awlsam rualin payment tam tak dawn nan chuan fuh tawk lohna an nei a. Tu pek nge tih leh eng atana pek nge tihte chhui a har deuh thin.

Online Payment Gateway Service tha tak tak (PayU,CCAvenue, Atom,Billdesk, adt ) thlan tur an tam ta a. Razorpay (Razorpay.com) hi hman lar zingah thatna riau a neih chu Fee Collection Form, mahni duh ang thlapa siam theihna an pe tel hi a ni. An website-ah a thlawnin account siam theih a ni a, user dashboard atangin fee petu ten fill up tura kan duh te payment page-ah kan dah ang a. Kan school/college website ah a link dahin emaw Whatsapp hmangin emaw kan thawn darh thei mai a. Kan user account atangin payment details - a petu hming, pek chhan, pek zat, pek ni, adt, awlsam takin kan en thei a. Chungte chu Excel/CSV file angin kan lachhuak thei reng a ni. Pawisa petu pawhin a email-ah invoice/receipt a dawng thlap ang. Pawisa kan lo dawnna tur bank account leh PAN card neihsa chuan hun rei lote chhungin hman nghal mai theih a ni.

Mahnia siam buaithlak deuh kan tih chuan Bank lian deuh (SBI, HDFC, AXIS, ICICI, adt) chuan Fee Collection Software an nei deuh zel a, biak mai tur an ni. SBI siam SBI Collect te hi hman mai awlsam leh hman hlawh pawl tak ani.

5. Learning Management System (LMS) :

Whatsapp hmangin zir tur kan inpe a, assignment/homework kan inthawn bawk a. A tangkai tho na a, a famkim lo hle thung. Online Education atan liau liaua siam software tam tak a awm a. A thlawna hman mai theih zingah Google Classroom leh Moodle hi an tha hle. Note inpek bakah online test neih nan te, assignment inpek leh thehluh nan te a tangkai a. Google Classroom hi hman a awlsam a, mahse zirtirtu malin class a lakna atan deuhva duan a ni a. College leh University chinah chuan Institutional Level LMS neih hi a tha a. Mizoram University pawhin chutiang atan chuan Moodle software a hmang mek a ni. Moodle hi kum 20 liam taa mithiam ten an lo siam tan tawh a ni a, a changtlung tawh hle a ni. A software hian man nei lo mah se, website anga hman ngai a nih avangin installation leh web hosting plan te neih a ngai a, a buaithlak deuh. Chutiang ti thei lo tan chuan https://moodlecloud.com/ hi man chawiin a hman mai theih bawk. Edmodo (www.edmodo.com) pawh hi hriat hlawh pawl tak a ni.

6. Online Video Interactive Tools:


LMS kan sawi takte hi hmel inhmu kher lova class lakna a ni deuh ber a. Zirtirtu leh zirlai ten an remchan hun (Internet connection an neih hun) theuhah an hmang mai a. Online Class an tih tak hi online-a inbia leh inhmu tawn theia inzirtir hi a ni ber a. Chumi atana hman tur software a tam leh hle bawk. A thlawna hman theih zingah
GoogleMeet leh Zoom te hi an lar zual a. Zirtirtu-in heng software hmang hian Internet kaltlangin online lecture a pe a, zirlai 100 thlengin an lo enin an lo ngaithla thei a. Tunah hian GoogleMeet ah duh chen chen lecture a pek theih (hei hi kumin Sept 30 thleng a ni ang) a, Zoom-ah chuan tum khatah minute 40 chhung class a lak theih thung. Class lak rei theih hun chhung leh a tel thei zat hi pawisa chawiin tihpun theih mai a. Smart Phone atang pawhin class hi a lak theih a, a remchang hle a ni.

Ram changkang zawkah chuan Live Video lecture hi an hmang nasa viau tawh a. Keiniah erawh chuan Internet connection kan neih that dan a la inchen lo deuh va, duh ang takin hman a la harsa deuh niin a hriat a. Zoom hi Covid hrilen hnuah hmangtu an pung nasa hle a. Security kaihhnawihah te sawisel hlawh deuh mah se, an software hi an thuam tha zel a. Tihtheih a ngahin hman a nuam a. Software dang ngaihtuahin Internet chak vak lovah pawh a hman theih deuh ber niin a hriat a, hman hlawh ber a la ni ta zel a ni.Cisco Webex leh Microsoft Teams te pawh hmangtu ngah zing ami an ni. Tunhnai maiah Reliance Industries siam JioMeet hman tur a awm leh ta bawk a. Man chawi ngai lovin duh chen chen mi 100 chin tan a hman theih a ni.

7. Video Lecture :

Online Education-a pawimawh tak pakhat chu video lecture siam a ni. Kum 10 kal ta atang khan MHRD leh UGC sawrkar pawhin hma a lo la tawh a. NPTEL (https://nptel.ac.in) leh Swayam (https://swayam.gov.in) project hnuaiah college leh university zirlaite tan subject hrang hrangah video lecture a sang tel siam a lo ni tawh a. Hengte hi Internet atang a thlawna en theih reng an ni.

Video lecture siam nan hian hmanraw manto tak tak neih kher a ngai lova. Laptop (microphone leh webcam chhawm) neih chuan awlsamtea siam ve theih mai a ni. Camtasia software hi hman a awlsam a. Free software zingah CamStudio hi a hmantlak viau bawk. Heng software hmang hian mahnia video siamin Youtube channel-ah emaw dah theih mai a ni. Tunlaia online course, man chawia zirna tam takte pawh hi hetianga video lecture siamsa dahkhawm an ni a, a tah tawlin zirlaite en theih turin an chhawpchhuak mai thin a ni.

8. Faculty Skill Development:

Online Education hlawhtlinna chu zirtirtute inpekna leh thiamnaah a innghat thui hle a. Software hrang hrang hman dan an zir thar a ngai ve ang a. Hmai chhana inzirtir aiin zirlaite rilru lak a har zawk dawn a, ngaihnawm taka zirtir dan an zawn thiam a ngai bawk ang. A tul anga zirtirtute tan training buatsaih thin a pawimawh ang.

Inrelbawlna lam hawi, Online Admission leh Online Payment-te bakah zirna in leh zirlaite chanchin chhinchhiaha en zung zung theihna (Management Information System) te, Student Attendance, Exam Result siamna leh thil dang tam tak te hi School/College Management Software pakhat hmanga neih vek theih a ni. Chutiang siam chawp thei software company tam tak an awm a. School/College lian deuh chuan hetiang ang software (ERP Solution) hi neih theih a tha a. A chinchang hre duh leh hmang chhin duh tan Fedena (https://fedena.com/) hi a tha hle.

Kan sawi takte khi Online Education kaihhnawih thil pawimawh tlangpui sawi hawnna a ni a. A hmanrua kan sawi te bakah khian a dang tha tam tak an awm a, a chhuak thar reng bawk a. Hmai chhana inzirtir ngei a that rualin theih loh chin a lo awm a. Chuvang chuan zirna in te pawh kan insiamrem ve zel a tul a ni. Nunphung pangngaiah let leh thei dawn pawh ni ila, online nen-a kan tan kawp thiam a pawimawh a. College chinah phei chuan zir lai (course content) 25% hi online hmanga zirtir tura rawtna a awm mek a ni.

Chona lian tak chu zirlai harsa zawkte engtinnge online class-ah an tel ve theih ang, tih hi a ni a. Computer,Laptop, Smart phone engngemaw tal an neih a ngai a. Internet connection/ Mobile data an neih tel a lo tul bawk a. Hei hi nu leh pa tan phurrit pakhat a ni. Khawvel inher danglamin a ken tel ani miau va, zirna hmanraw pawimawh (essential item) ah kan chhiar tel a, neih theih dan kan ngaihtuah mai a tul dawn a ni. Online class-a hman atan hian khawl chak leh manto tak tak a ngai kher lo tih erawh hria ila. Internet Connection tha kan neih reng theih nan sawrkar pawhin tan a lak zel a tul bawk ang.

Mithiam ten an lo suangtuah thin, hmun kilkhawr zawk atang pawha khawvel hmun hrang hranga zirtirtu tha ber berte zirtirna dawn ve theihna kawng a inhawng chho mek a. Hrileng vanga sumdawnna tlachhe mek karah Online lama sumdawngte erawh an hausakna a punbelh nasa thung a. Chung sumdawnna tau-tet mek zingah Online Education pawh hi a tel ve ani. Mahni inchhung lum atanga zir theih a tam tual tual a, sawrkar pawhin Distance Education leh Online Course te a ngai pawimawh chho zel a. India ram university tha tehna pakhat NIRF( National Institutional Ranking Framework) - a ranking 100 chin chunglamte tan Online Degree Course hawn phal a ni a. Mizoram University pawh NIRF Ranking 2020-ah 67-na a nih phak avangin Online Master Degree Programme engngemaw zat hawn tumin hma a la mek a ni. Ziak leh chhiar thiam tamna ram kan ni ang bawkin ICT Penetration (ICT-in min luhchilh dan – computer/mobile phone nei tam dan, adt.) pawh a sang a. Internet service kan neih that a, sawrkar lam atanga ruahmanna fel tak a awm bawk chuan Online Education kalpui kawngah harsatna lian em em kan tawh loh a beiseiawm e.